ภูมิปัญญาท้องถิ่น เครื่องปั้นดินเผาบ้านมอญ ตำบลบ้านแก่ง จังหวัดนครสวรรค์
เครื่องปั้นดินเผาบ้านมอญ
เป็นภูมิปัญญาที่มีมรดกตกทอดมากกว่า 200 ปี เป็นชุมชนชาวมอญที่ได้
อพยพมาจากอำเภอ ปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ทรัพยากรดินที่ชุมชนบ้านมอญได้มาตั้ง ถิ่นฐานมีจำนวนมากที่จะประกอบอาชีพการทำเครื่องปั้นดินเผาได้ จึงได้สืบทอดการ ทำเครื่องปั้นดินเผาจนเป็นภูมิปัญญาการทำเครื่องปั้นดินเผาได้ จึงได้สืบทอดจนเป็นหมู่บ้านภูมิปัญญาการทำเครื่องปั้นดินเผาจนถึงปัจจุบัน มีการจัดเป็นศูนย์สาธิตด้านกระบวนการเรียนรู้และถ่ายทอดของชุมชนด้านภูมิ ปัญญาการทำเครื่องปั้นดินเผา เพื่อเยาวชนรุ่นหลังและผู้มาเยี่ยมชม 
จุดเด่นของหมู่บ้านเครื่องปั้นดินเผาบ้านมอญ คือ
หน้าร้านขายผลิตภัณฑ์ของกลุ่มอยู่ติดถนนทางหลวง จึงทำให้ผู้ที่สัญจรไปมาสามารถมองเห็นและแวะเยี่ยมชมผลิตภัณฑ์ ที่หลากหลายและกลุ่มยังให้ความสำคัญในการต้อนรรบผู้ที่มาเยี่ยม ชมสินค้าภายในร้านเป็นอย่างดี คอยแนะนำผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดว่าเหมาะสำหรับงานใดบ้าง รวมทั้งยังมีการจัดให้มีการออกร้านตามงานต่างๆ ทั้งในจังหวัดนครสวรรค์ และจังหวัดใกล้เคียง  วัสดุที่ใช้ในการทำเครื่องปั้นดินเผาที่สำคัญ คือดินเหนียว โดยนำมาจากบึงบ้านแก่งซึ้งอญุ่ไม่ไกลจากหมู่บ้าน แต่เดิมต้องนำเกวียนไปบรรทุกมา แต่ในปัจจุบันมีรถนำดินมาส่งถึงบ้าน ทรายได้จากท่าทรายของจังหวัดนครสวรรค์ ดูดขึ้นจากลำน้ำปิงใกล้หมู่บ้าน ส่วนฟืนนั้นนิยมใช้ไม้ไผ่เป็นเชื้อเพลิงเพราะหาได้ง่าย สะดวก  ขั้นตอนการทำเครื่องปั้นดินเผา
1 . การเตรียมดิน เมื่อขุดดินมาแล้วจะต้องทำการหมักดินก่อนประมาณ 6-7 วัน
การหมักดินทำโดยการพรมนำตลอดเวลาเพื่อไม่ให้ดินแห้ง เมื่อพรมน้ำแล้วใช้ ผ้ายางคลุมเพื่อไม่ให้ความชื่นระเหย  2 . การนวดดิน พอหมักดินแล้วจะนำดินมานวดโดยนำดินเหนียว 3 ส่วน ต่อทราย 1 ส่วน เข้า เครื่องนวดดินจะนวด 2 ครั้งเพื่อให้ส่วนผสมเข้ากันได้ดี
3 . การขึ้นรูป ก่อนจะขึ้นรูปนำทรายมาโรยลงบนแป้นให้เป็นวงกลมเพื่อไม่ให้ดินติดกับแป้นไม้
จากนั้นนำดินมาวางบนแป้นไม้แล้วยกแป้นไม้นั้นมาวางบนแป้นหมุน การขึ้นรูปจะทำ โดยการหมุนแป้นไม้ให้เกิดแรงเหวี่ยง แล้วใช้มือรีดดินเพื่อขึ้นรูปเป็นภาชนะตามที่ต้องการ ต่อจากนี้จะตกแต่งลวดลายตามขอบภาชนะตามใจชอบ เมื่อขึ้นรูปเรีบยร้อยแล้วจะทิ้งไว้ ในร่มประมาณ 3 วัน เพื่อให้ดินแห้งพอหมาด ๆ เสียก่อน ต่อจากนั้นจึงนำภาชนะเข้าสู่เตาเผา 
4 . การเผา ภาชนะที่ปั้นเสร็จและแห้งแล้ว จะนำมาใส่เตาเพื่อเผาให้ดินสุก เตาเจะก่อตัวเป็น
รูปทรงกลม ข้างบนมีลักษณะโค้งเหมือนโดม มีช่องสำหรับใส่ไฟ การเรียงภาชนะในเตาเผา ต้องเรียงสลับแบบฟันปลา เพื่อให้ภาชนะโดนไฟอย่างทั่วถึงและเป็นการประหยัดเนื้อที่ การเผาวันแรกต้องเริ่มจากการใส่เชื้อเพลิงทีละน้อยๆ เพื่อให้ภาชนะค่อยๆ ปรับตัว ถ้าใส่ไฟแรงเกินไปภาชนะปรับตัวไม่ทันอาจแตกได้ ใช้เวลาเผา 3 วัน จึงนำภาชนะออกจากเตาเผา  |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น